خوداشتغالی (ZZP) در هلند
خوداشتغالی (ZZP) در هلند — راهنمای کامل برای فریلنسرها و خویش‌فرمایان (۲۰۲۵)
تعریف ZZP، اقامت و مسیرها، ثبت KvK، ساختارهای حقوقی (eenmanszaak/BV)، مالیات/VAT/KOR، قانون DBA (False Self-Employment)، مزایا/معایب و نکات عملی
اگر به فکر کار آزاد و مستقل در هلند هستی، ZZP (به هلندی: zelfstandige zonder personeel: خوداشتغالی بدون پرسنل) یکی از مدل‌های محبوب است؛ مخصوصاً برای فریلنسرها و پروژه‌محور‌ها. اما ZZP فقط «آزادی» نیست؛ الزامات اقامت، ثبت شرکت، حسابداری و قواعد ضد «خوداشتغالیِ صوری» (False Self‑Employment) را باید دقیق رعایت کنی.
خوداشتغالی در هلند
ZZP چیست؟
ZZP یعنی فعالیت مستقل بدون کارمند. ZZP خودش یک شکل حقوقی نیست؛ باید یک ساختار مثل eenmanszaak (مالکیت انفرادی) یا BV (شرکت محدود) انتخاب کنی. معمولاً ZZPها با چند مشتری کار می‌کنند (نه یک کارفرمای ثابت) و قرارداد پروژه‌ای/خدمتی دارند.
چه کسانی می‌توانند ZZP باشند؟
- اقامت قانونی: اگر خارج از EU هستی، باید اجازه اقامت/ویزایی داشته باشی که فعالیت خوداشتغال را مجاز کند. مسیرهای مرتبط: Start-up، برخی اقامت‌های کارآفرینی/سرمایه‌گذاری (پیلار سرمایه‌گذاری), یا اقامت‌های دیگر با «حق کار مستقل».
- ثبت کسب‌وکار در KvK: ثبت در اتاق بازرگانی هلند (KvK) الزامی است (مرجع رسمی: KvK).
- ثبت مالیاتی/VAT: پس از ثبت، با اداره مالیات (Belastingdienst) برای شماره مالیاتی و در صورت لزوم VAT (BTW) هماهنگ می‌شوی (مرجع: Belastingdienst).
- انتخاب ساختار حقوقی: معمولاً eenmanszaak ساده‌تر/کم‌هزینه‌تر است؛ برای پروژه‌های بزرگ‌تر یا ریسک محدود، BV را بررسی کن.
مراحل راه‌اندازی ZZP
- انتخاب ساختار حقوقی مناسب: eenmanszaak یا BV (پیشنهاد: با حسابدار مشورت کن).
- ثبت در KvK: مراجعه حضوری و ثبت؛ هزینه ثبت طبق تعرفه رسمی (مرجع: KvK).
- ثبت مالیات/VAT: صدور شماره مالیاتی و در صورت شمول، شماره VAT (BTW) (مرجع: Belastingdienst).
- حسابداری و فاکتورینگ: صدور فاکتورهای رسمی (با BTW در صورت شمول)، ثبت هزینه/درآمد و اظهارها.
- بررسی معافیت‌ها: مانند KOR (طرح کسب‌وکار کوچک) یا معافیت‌های تازه‌کار/خوداشتغال؛ شرایط جاری را در Belastingdienst بررسی کن.
مالیات‌ها و VAT (BTW)
- VAT/BTW: نرخ‌ها بسته به خدمت/کالا متفاوت‌اند (۰٪، ۹٪، ۲۱٪). اگر گردش سالانه‌ات پایین باشد، ممکن است واجد طرح KOR شوی (مرجع: KOR – Business.gov.nl).
- مالیات بر درآمد/سود: سود پس از کسر هزینه‌های مجاز مشمول مالیات است. برای بهره‌مندی از برخی تخفیف‌ها (مثل zelfstandigenaftrek/startersaftrek) باید معیارهای زمانی/فعالیتی را رعایت کنی (مرجع: Business.gov.nl).
قوانین ۲۰۲۵ و ریسک «خوداشتغالیِ صوری» (DBA)
از ۲۰۲۵ کنترل «False Self‑Employment» سخت‌تر شده است. طبق قانون DBA، اگر رابطه کاری‌ات عملاً شبیه استخدام باشد (کنترل ساعات/روش کار، وابستگی درآمد به یک مشتری، عدم ریسک مالی، عدم امکان جایگزینی و …)، ممکن است به‌عنوان استخدام تلقی شوی و مسئولیت‌های مالیاتی/بیمه‌ای عقب‌افتاده ایجاد شود. برای کاهش ریسک:
- از قراردادهای مدل (Model Agreement) استفاده کن و استقلال را در عمل حفظ کن (مرجع: DBA – Business.gov.nl).
- تنوع مشتریان؛ وابستگی بالا به یک مشتری نداشته باش.
- ساعت‌نگاری، مستندسازی و حسابداری شفاف.
مزایا و معایب ZZP
مزایا: آزادی انتخاب پروژه/ساعت، امکان درآمد بالاتر، تخفیف‌های مالیاتی، رشد شبکه/مهارت‌های کسب‌وکار، و در برخی اقامت‌ها امکان ترکیب با شغل اصلی (مثلاً برخی دارندگان HSM با رعایت شروط).
معایب: نبود مزایای کارمندی (حقوق تعطیلات/بیمه بیکاری)، مسئولیت کامل بیمه/بازنشستگی/حسابداری، ریسک درآمد ناپایدار، ریسک DBA و پیچیدگی قوانین جدید.
نکات عملی
- تنوع مشتری: برای کاهش ریسک DBA، بیش از حد به یک مشتری متکی نباش.
- قرارداد مدل: از مدل‌های مورد تأیید استفاده کن و شروط استقلال را دقیق بنویس.
- ثبت دقیق زمان/هزینه‌ها: برای دفاع مالیاتی و مدیریت نقدینگی.
- مطالعه به‌روزرسانی‌ها: خبرنامه‌های Belastingdienst/KvK/Business.gov.nl را دنبال کن.
- مشاور مالیاتی: از ابتدای کار همراهت باشد.
- برنامه مالیات/بیمه: برای پرداخت‌های دوره‌ای (BTW/درآمد/بیمه) ذخیره کن.
