تحصیل در مقاطع مختلف تاجیکستان برای دانشجویان خارجی در صورت رعایت شرایط اعلام شده در دسترس و امکان پذیر می باشد. تحصیل و آموزش در تاجیکستان برگرفته از نظام تحصیلی از شوروی بوده است اما اکنون دچار تغییرات و اصلاحات شده و نظام آموزشی این کشور در مجموع پیشرفت کرده است. زبان تحصیل در تاجیکستان تاجیکی و روسی است و در مقاطع دانشگاهی نیز برخی از دوره ها به زبان انگلیسی ارائه می شوند. تاجیکستان یکی از کشورهای ارزان برای تحصیل و زندگی به شمار می رود و مکان مناسبی در آسیای میانه برای تحصیل است. البته وضعیت اقتصادی و فقر در این کشور نامناسب است و بررسی آن برای دانشجویان اکیدا توصیه می شود. برای شناخت بیشتر مقاطع مختلف در تاجیکستان و نظام آموزشی این کشور به مقاله تهیه شده توسط تیم ترجمه ما در موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت توجه فرمایید.
تحصیل در مدارس تاجیکستان
سیستم آموزشی تاجیکستان شامل 9 سال تحصیل اجباری و در مجموع 11 سال تحصیل برای ورود به دانشگاه های این کشور است. تحصیلات در مدارس ابتدایی تاجیکستان در حال حاضر شامل 4 سال و پس از آن 7 سال در مقطع متوسطه در 2 سطح می باشد. تحصیل در مدارس دولتی تا 17 سالگی رایگان است نرخ باسوادی ملی نزدیک 100% است. زبان تحصیل در مدارس به صورت روسی و تاجیکی است و فقط مدارس بین المللی و خصوصی به زبان انگلیسی تدریس می کنند. تحصیلات متوسطه در سطح دوم یک برنامه 2 ساله است که دانش آموزان برای پذیرش در دانشگاه آماده می شوند. استانداردها و امکانات در مدارس دولتی طبق معیارهای مدرن غربی متوسط تا ضعیف است. برخی از مدارس و کالج های خصوصی نیز در این کشور شروع به فعالیت ویژه کرده اند.
فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و جنگ داخلی متعاقب آن بسیاری از مراکز یادگیری و کارگاه های آنها را ویران کرد. دولت برای پرداختن به این مسئله کافی بودجه نداشت، اگرچه در سال های اخیر انجمن اروپایی برای آموزش بزرگسالان برای کمک به این مسئله با دولت همکاری می کنند. در جدول زیر می توانید به طور خلاصه تحصیل در مقاطع مختلف تاجیکستان در مدارس را مشاهده کنید:
مقطع تحصیلی | سال | سن |
ابتدایی | 4 سال | 7 تا 11 سالگی |
متوسطه سطح اول | 5 سال | 11 تا 16 سالگی |
متوسطه سطح دوم | 2 سال | 16 تا 18 سالگی |
آموزش در تاجیکستان
مطابق بیانیه اقدامات وزارت آموزش و پرورش در مورد تحقق قانون جمهوری تاجیکستان درباره آموزش، قوانین مربوط به تأسیس پیش دبستانی، مدرسه جامع، متوسطه و مراکز مراقبت از کودکان غیر مدرسه ای، سازمان های دانشجویی از هر نوع و موسسات آموزش عالی مجاز هستند. به همین ترتیب، مفاهیم آموزش پیش دبستانی، مفهوم یادگیری در مدارس، معیارهای استانداردهای دولتی آموزش و سازوکارهای معرفی آنها تعیین می شود. مفهوم مدرسه ملی سند اصلی در بخش آموزش است، زیرا اهداف، وظایف و چشم اندازهای آموزش را تعریف می کند. با توجه به اهمیت این سند، وزارت آموزش و پرورش، در تاریخ 3 ژانویه 1995دستور درباره بیانیه اقدامات وزارت آموزش جمهوری تاجیکستان در مورد تحقق مفهوم مدرسه ملی را صادر کرد.
اقدامات تدوین شده شامل سوالات مربوط به سازمان، توسعه مشکلات شهری، تعریف محتوای آموزش، مطالعه برنامه های آموزشی موجود کتابهای درسی و به روزرسانی آنها و تحقق کار تجربی است. وزارت آموزش و پرورش بر برنامه های آموزشی و کتب درسی نظارت دارد. وزارت آموزش و پرورش درباره بهبود توسعه و ترتیب برنامه، کتابهای درسی و ادبیات روشمند آموزشی برای مدارس متوسطه جمهوری تاجیکستان را صادر کرد. دستور حاضر اقداماتی را برای تهیه و ارتقا کیفیت برنامه های آموزشی، کتب درسی و ادبیات روشمند آموزشی برای مدارس جامع مجاز می داند.
تحصیل در مقاطع مختلف آموزشی عالی تاجیکستان
طبق استاندارد ملی آموزش عالی حرفه ای، آموزش عالی در تاجیکستان همانند تحصیل در روسیه شامل سه سطح است که در هر یک از این مراحل می توان به صورت رایگان (بر اساس بودجه) و یا به صورت قراردادی (مبتنی بر هزینه) شرکت کرد. مطابق با قانون تحصیلات عالی و تحصیلات تکمیلی حرفه ای کشور مقاطع زیر را برای آموزش عالی فراهم می کند:
- مدرک لیسانس با مطالعات 4 سال به جز پزشکی
- مدرک کارشناسی ارشد با تحصیلات کمتر از 2 سال
- مدرک دکترا
اصلاحات آموزشی با هدف تعیین جهات استراتژیک آموزش عالی کشور در سال 1994 آغاز شد و توسعه آخرین پیش نویس قانون آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی حرفه ای در سال 2009 تجدید نظر شد. اسناد قانونگذاری عبارتند از: قانون آموزش، قانون آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی حرفه ای و مفهوم ملی آموزش.
در نمودار زیر می توانید مدت تحصیل در مقاطع مختلف تاجیکستان در دانشگاه های این کشور را مشاهده کنید:
تحصیل در مقاطع مختلف دانشگاهی تاجیکستان
طبق قانون آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی حرفه ای و مطابق با استانداردهای ملی آموزش عالی حرفه ای در جمهوری تاجیکستان، 3 نوع موسسه آموزش عالی وجود دارد:
- دانشگاه ها
- آکادمی ها
- موسسات آموزشی
در حال حاضر، دانشگاه ها و آکادمی ها مدارک کارشناسی، کارشناسی ارشد و تخصصی ارائه می دهند در حالی که موسسات فقط مدارک کارشناسی و تخصصی را ارائه می دهند. دانشگاه ها آموزش عالی را در طیف گسترده ای از تخصص ها ارائه می دهند و تحقیقات بنیادی و کاربردی را انجام می دهند. آکادمی ها در تعداد محدودی از زمینه های متمرکز هستند که در آنها آموزش می دهند و تحقیق می کنند. موسسات آموزش در یک یا چند زمینه را ارائه می دهند. از زمان استقلال، وضعیت آموزش عالی در تاجیکستان کاملاً تغییر کرده است. تعداد کل موسسات آموزش عالی در کل کشور از 13 در سال 1991 به بیش از 30 مورد افزایش یافته است. موسسات جدید آموزش عالی و شعبات مرکزی در شمال کشور و در گورنو بدخشان و تعدادی تحت نظارت مقامات مختلف (وزارتخانه های مختلف) تأسیس شده اند.
تعداد دانشجویان برای تحصیل در تاجیکستان هر ساله در حال افزایش است و تعادل جنسیتی در حال بهبود است. در جدول زیر برخی از دانشگاه های تاجیکستان معرفی شده اند:
نام دانشگاه | سال تاسیس | شهر |
دانشگاه پزشکی تاجیکستان | 1939 | دوشنبه |
دانشگاه آگراریان تاجیکستان | 1931 | دوشنبه |
دانشگاه ملی خوجند | 1932 | خوجند |
دانشگاه ایالتی تاجیکستان | 1947 | دوشنبه |
دانشگاه پلی تکنیک تاجیکستان | 1956 | دوشنبه |
آکادمی هنر تاجیکستان | 1973 | دوشنبه |
پذیرش تحصیل در مقاطع مختلف تاجیکستان
امتحانات پذیرش هر ساله بر اساس قوانین و مقررات عمومی آزمون توسط وزارت آموزش و پرورش سازمان یافته و انجام می شود. تعداد دانش آموزان دولتی سالانه توسط وزارت آموزش و پرورش مطابق با معیارهای تعیین شده توسط قانون تعیین می شود. موسسات عالی در تعریف رویکرد، برنامه و محتوای کنکور از استقلال برخوردار است. این بدان معنی است که در حال حاضر هیچ سیستم آزمایش ملی یکنواختی وجود ندارد. دانش آموزانی که تحصیلات متوسطه عمومی یا حرفه ای را به پایان رسانده اند، بسته به نتایج آزمون های ورودی می توانند به صورت رقابتی به دانشگاه های عالی راه یابند. فرم و زمان پذیرش سالانه با آیین نامه ویژه وزارت آموزش و پرورش تعریف می شود.
پذیرش در موسسات شامل یک آزمون عمومی یا کتبی است. آزمون های پذیرش هر موسسه توسط متخصصان موسسه تدوین می شود و از یک موسسه به موسسه دیگر متفاوت است. بسته به تخصص، دانشگاه یا دانشکده های آن می توانند شرایط اضافی را نیز تعیین کنند. معمولا دانشجویان بین المللی از آزمون معاف می شوند و مصاحبه و ارائه مدارک تحصیلی برای پذیرش کافی هستند.
منابع مالی آموزش در تاجیکستان
مطابق قانون، توسعه آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی با تأمین بودجه از بودجه دولت و کمکهای مالی و همچنین ایجاد شرایط مطلوب برای تأمین مالی خود برای فرآیند آموزش متخصصان و کارکنان دانشگاهی ارائه می شود. بودجه آموزش دولتی مطابق با استانداردهای دولتی برای بودجه توسط یک ارگان ویژه اداره آموزش و توسط دستگاه های اجرایی مسئول دانشگاه ها انجام می شود. بودجه موسسات خصوصی توسط نهادهای موسس آنها مطابق توافق نامه هایشان تأمین می شود. موسسات آموزش عالی دولتی در استفاده از بودجه دولتی و بودجه خود از منابع دیگر آزاد هستند. بودجه دولتی توسط وزارت آموزش و پرورش تعیین و کنترل می شود. درآمد اضافی از دانشجویان مبتنی بر هزینه یا سایر فعالیت های جمع آوری دریافت می شود.
تحصیلات عالی توسط 3 منبع تأمین می شود:
- بودجه ملی
- بودجه خصوصی (هزینه دانشجویی)
- منابع دیگر مانند درآمد موسسات از قراردادهای تحقیق و تولید، طیف وسیعی از خدمات آموزشی و صندوق های بین المللی مطابق با منشورهای خود، دانشگاه ها می توانند در زمینه آموزش و سایر زمینه ها فعالیت های پولی را انجام دهند، البته به شرطی که برای فعالیت های اساسی آن ضرری نداشته باشد.
هزینه تحصیل در مقاطع مختلف تاجیکستان
به صورت کلی میزان هزینه تحصیل در تاجیکستان با توجه به رشته و دانشگاه تعیین می گردد اما به طور کلی می تواند گفت هزینه تحصیل در مقاطع مختلف تاجیکستان سالانه حدود 1500$ الی 4000$ (دلار) است. هیچ تفاوتی بین شهریه دانشجویان جوان (دانشجویان معمولاً 18 تا 25 سال) و دانشجویان بزرگسال وجود ندارد. تفاوت کمی بین هزینه های دانشجویان تمام وقت و دانشجویان آموزش از راه دور وجود دارد. هزینه های دوره توسط موسسه با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش و وزارت اقتصاد و تجارت تعیین می شود. هزینه ها به تخصص، نوع دانشگاه، محل آن و شکل تحصیل بستگی دارد.
به طور معمول، فقط دانشجویان تمام وقت حق دریافت کمک هزینه تحصیلی را دارند. تعدادی کمک هزینه تحصیل دانشجویی وجود دارد که به شرح زیر هستند:
- کمک هزینه های ریاست جمهوری که به دانشجویان فعال اجتماعی با نمرات عالی اعطاء می شود.
- کمک هزینه های پیشرفته برای دانشجویان با نتایج عالی مطالعه
- کمک هزینه های عمومی برای دانشجویان با نتایج خوب مطالعه
- کمک هزینه ویژه برای کودکان بی سرپرست و کسانی که با سهمیه ریاست جمهوری تحصیل می کنند.
بعلاوه برخی از دانشگاه ها سیستم کمک هزینه شخصی خود را دارند. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره تحصیل در آسیا مانند تحصیل در آذربایجان می توانید به مقالات ارائه شده در سایت موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت مراجعه فرمایید.