وضعیت کار در سریلانکا برای پناهندگان با توجه به عدم حمایت دولت این کشور برای ورود این افراد به بازار کار اصلا وضعیت جالبی نیست. مشاورین و همکاران ما در موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت استفاده از این روش را برای مهاجرت به شدن منع می کنند. استفاده از روش های دیگر مانند مهاجرت کاری به سریلانکا هم قانونی است و هم خطرات پناهندگی را ندارد. به صورت کلی میزان پناهنده در کشور سریلانکا بسیار کم است اما متاسفانه وضعیت این پناهندگان و پناهجویان در سریلانکا نامناسب است و نرخ بیکاری در میان این دسته بسیار زیاد است. علاوه بر این دو زبان رسمی محلی این کشور زبان بازار کار است و می تواند برای افراد خارجی ارتباط بسیار سخت باشد.
پناهندگی در سریلانکا
سریلانکا گرچه طرف کنوانسیون 1951 پناهندگان و پروتکل 1967 آن نیست، اما متعهد به قوانین عرفی بین المللی و تعهدات مربوط به معاهدات حقوق بشر است. مانند کنوانسیون ضد شکنجه و سایر مجازات های بی رحمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز (CAT) و کنوانسیون محافظت از همه افراد در برابر ناپدید شدن (ICPPED)، که سری لانکا نیز در آن عضو است. برای رعایت اصل عدم اعاده دادرسی، که بازگشت افراد به یک کشور را در صورت وجود دلایل اساسی برای اعتقاد به این شخص ممنوع می کند یا افراد در معرض آسیب باشند.
این شامل خطرات زیر است:
- حق زندگی
- مجازات اعدام
- شکنجه
- خشونت جنسی و جنسیتی
- ختنه دستگاه تناسلی زنان
- سلول انفرادی طولانی مدت
- انکار دادرسی عادلانه
- شرایط زندگی تحقیرآمیز
- عدم درمان پزشکی و غیره
شمار پناهندگان در سریلانکا
دولت سریلانکا توافق نامه ای با کمیسیون عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) دارد که به سازمان عالی پناهندگان سازمان ملل اجازه می دهد افرادی را که خواهان پناهندگی هستند ثبت نام و تعیین وضعیت پناهندگی را انجام دهد. طبق آمار عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، از 30 آوریل 2019، 862 پناهجو (کسانی که به آنها پناهندگی اعطا شده است) و 829 پناهجو (کسانی که درخواست پناهندگی آنها در جریان است) در سریلانکا زندگی می کنند. این پناهندگان از 15 کشور آسیای جنوبی، خاورمیانه و آفریقا آمده اند. هزار و 362 نفر از پاکستان و 200 نفر از افغانستان بودند و الباقی از بنگلادش، اریتره، هند، ایران، مالدیو، میانمار، نیجریه، فلسطین، سومالی، سودان، سوریه، تونس و یمن بودند.
اکثریت آنها مسلمانان هستند، در حالی که تعداد قابل توجهی مسیحی و سایر مسلمانان نیز وجود دارد. این جوامع توسط گروه های افراطی مورد تهدید، حمله و کشتار قرار گرفته اند، در حالیکه دولت از آنها در برابر این حملات محافظت نمی کند. چند فعال حقوق بشر، روزنامه نگاران، وبلاگ نویسان، ملحدان و همجنسگرایان تحت تعقیب نیز به سریلانکا پناهنده شده اند.
در نمودار زیر میزان پناهنده در سریلانکا نمایان است.
اشتغال و کار در سریلانکا برای پناهندگان
سازمان عالی پناهندگان سازمان ملل برای کسانی که به عنوان پناهنده شناخته می شوند، کمک هزینه ای در حدود 10.000LKR (روپیه) برای هر نفر و یا 22000LKR (روپیه) برای خانواده با دو یا چند فرزند فراهم می کند که برای تأمین حتی محل اقامت سریلانکا و غذا برای زندگی در سریلانکا کافی نیست. پناهجویان با پس انداز و کمک های اقوام، دوستان و سایر افراد خیرخواه هیچ کمک هزینه ای دریافت نمی کنند و تنها به عهده خودشان هستند.
در میان پناهندگانی که پزشکان، روزنامه نگاران، وکلا، معلمان، طراحان گرافیک و آرایشگران حتی وجود دارند. اما دولت سریلانکا اجازه اشتغال قانونی پناهندگان را نمی دهد و فرصت اشتغال سودآور و کسب درآمد برای تأمین هزینه های اقامت موقت خود در سریلانکا را از آنها دریغ می کند. با ناامیدی، برخی از پناهندگان در مغازه ها و به عنوان کارگر ساختمانی کار کرده بودند، اما چندین گزارش شده است که کارفرمایان از پرداخت مبالغ توافق شده به آنها خودداری کرده اند و آنها در ادعای آنچه به آنها رسیده است درمانده شده اند.
وضعیت زندگی و کار در سریلانکا برای پناهندگان
متاسفانه پناهجویان و پناهندگان جذب سیستم های آموزش فنی و حرفه ای دولت نمی شوند، که این توانایی را دارد که به آنها در یادگیری و توسعه مهارتهایی که می توانند در هنگام اشتغال در سریلانکا برای جستجوی کار استفاده کنند، کمک کند. بیمارستان های دولتی خدمات درمانی رایگان ارائه می دهند، اما گاهی پناهندگان با خصومت در بیمارستان ها روبرو شده اند. با وجود شرایط ناشناخته ای که مجبور به زندگی در آنها شده اند و آسیب هایی که به دلیل خشونت و تبعیض مجبور به ترک آن شده اند، هیچ مراقبت روانی و درمانی در دسترس آنها نیست. با وجود تعداد زیادی ساختمان دولتی رها شده در سراسر کشور، دولت مسکن تأمین نمی کند.
برخی از مالکان تمایلی به اجاره اتاق و خانه برای پناهندگان نداشته اند، در حالی که برخی دیگر با گرفتن قیمت های بالاتر ار آنها سو استفاده کرده اند. کودکان در سیاست آموزش رایگان دولت گنجانده نشده اند، بنابراین بسیاری از کودکان قادر به رفتن به مدرسه نیستند. همچنین پناهندگان در برنامه های دولتی برای امنیت غذایی و تغذیه ای یا برنامه های تأمین اجتماعی گنجانده نشده اند.
عدم حمایت برای کار در سریلانکا برای پناهندگان
حمایت و محافظت از افرادی که در کشورهای خارجی پناهنده شده اند یک چالش جهانی است. در مقایسه با حدود 28.5 میلیون پناهنده در سراسر جهان، از این تعداد پاکستان میزبان حدود 1.4 میلیون نفر و بنگلادش میزبان حدود 900000 نفر است، و سریلانکا یک جمعیت پناهنده نسبتاً کوچک حدود 1700 نفر دارد. حدود یک میلیون سریلانکایی از حمایت بین المللی بهره مند شده و هنوز هم بهره مند هستند، اگرچه در کشورهایی که به آنها پناه می برند و همچنین هنگام بازگشت به سریلانکا نیز با چالشهایی روبرو هستند.
سیاستمداران، رهبران مذهبی، رسانه ها و جامعه مدنی سریلانکا باید تلاش کنند تا آگاهی در مورد پناهندگان در سریلانکا را افزایش دهند. پناهندگان، مانند شهروندان و سایر بازدیدکنندگان خارجی که برای گردشگری، تجارت و تحصیل در سریلانکا می آیند، تابع قوانین این کشور هستند. بیشتر آوارگانی كه به سریلانكا می آیند اقلیت هایی در كشورهای خود هستند كه مورد وحشت قرار گرفته اند و برای نجات جان خود مجبور به فرار شده اند اما آنها حتی کمک های اولیه مانند مسکن، غذا، کار، آموزش، حمل و نقل از دولت سریلانکا را دریافت نمی کنند.
در جدول زیر میزان رشد پناهجویان و پناهندگان در سریلانکا مشخص است:
سال | رشد سالانه نسبت به سال قبل |
2019 | 30.63% + |
2018 | 2.44% – |
2017 | 35.76% + |
2019 | 22.96 – |
خشونت در سریلانکا علیه پناهندگان
در کنار مسلمانان سریلانکا، تعداد اندکی از پناهجویان و پناهجویان، به ویژه در اطراف نگومبو پس از بمب گذاری های یکشنبه عید پاک، بار سنگینی انتقام جویی ها و خصومت ها را متحمل شدند. برخی از پناهندگان تحت خشونت فیزیکی قرار گرفتند و برخی دیگر با تهدید به خشونت روبرو شدند زیرا حدود دو سوم جمعیت پناهندگان از اتاق ها و خانه هایی که اجاره کرده بودند بیرون رانده شدند. برخی از صاحبان خانه ها نسبت به پناهندگان دلسوز بودند، اما از سوی اوباش و همسایگان تهدید می شدند که خانواده های پناهنده را بیرون می کشند. اکثر کسانی که اخراج شدند مسلمانان پاکستان بودند و آنها در دو مسجد پناه گرفتند. دیگران در گاراژ و ایوان های ایستگاه پلیس نگومبو اسکان داده شدند.
شرایط در این سه اردوگاه در طی آوریل و می غیر قابل تحمل بود، به دلیل ازدحام شدید، عدم پناهگاه در برابر آفتاب و باران، کمبود توالت و سرویس بهداشتی، بسیاری از جمله کودکان بیمار شدند. آنها برای خودشان به آشپزی عادت کرده اند و برای بعضی از آنها سازگاری با غذاهای سبک سریلانکا که تهیه می شود دشوار است. لذا با توجه به موارد مشاهده شده و عدم حمایت دولت برای کار در سریلانکا برای پناهندگان مشاورین ما در موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت به جد استفاده از این روش را منع کرده و در عوض انواع راه های مهاجرت به سریلانکا از طریق قوانین را پیشنهاد می کنند.