شناخت قوانین تاجیکستان و نظام حقوقی این کشور برای افرادی که خواهان مهاجرت و زندگی در این کشور هستند امری لازم است. تاجیکستان کشور مستقل و جمهوری و دموکراتیک است و دارای رئیس جمهوری و مجلس ملی است. قوانینی تاجیکستان در گذشته به دلیل عضویت در جماهیر شوروی برگرفته از آن بود اما امروز با به روز سانی و وضع قوانین جدید، این کشور سعی بر جداسازی خود و ایجاد قوانین مخصوص به خود کرده است. نظام حقوقی تاجیکستان تحت تاثیر سنتهای قانون اسلامی و مدنی قرار دارد. فضای قانونی این کشور باید بهبود یابد و اصلاحات آن هنوز به اتمام نرسیده است. قانون تاجیکستان در حال تدوین است. قوانین و سایر اقدامات قانونی هنجاری براساس قوانین اساسی، اداری، مدنی، کیفری، کارگری و سایر قوانین تقسیم می شوند. برای شناخت بیشتر قوانین تاجیکستان همراه مشاورین ما در موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت باشید.
آشنایی با تاجیکستان
تاجیکستان در آسیای میانه یک کشور محصور در خشکی است. کشورهای همسایه شامل افغانستان، چین، قرقیزستان و ازبکستان هستند. جغرافیای تاجیکستان تحت سلطه کوههای پامیر – آلای همراه با دره های جنوب و جنوب غربی قرار دارد. سیستم دولت جمهوری است و رئیس دولت رئیس جمهور است و رئیس دولت نخست وزیر است. تاجیکستان از سال 1991 به عنوان یک کشور مستقل، بیشتر دو قرن اخیر را تحت حکومت تزاری و شوروی گذراند. تاجیک های قومی اکثریت جمعیت را تشکیل می دهند، اما گروه های قومی اقلیت روس، ازبک و قرقیز نیز وجود دارند. مناظر تاجیکستان به اندازه تاریخ سیاسی آن چشمگیر است. در غرب کوهستانی، قله های بلند به دره های عمیقی فرو می روند و روستاها در کنار صخره بالای رودخانه های پر جریان قرار دارند.
در این سکونتگاه ها، بیشتر مردم کشاورز هستند، هر قطعه زمین با ترب و سیب زمینی، کلم و گندم کشت می شود. دوشنبه پایتخت تاجیکستان با قصرهای طلاکاری شده، پارکهای سبز و نماهای نئوکلاسیک، یکی از شهرهای زیبای آسیای میانه است. واحد پول این کشور سامانی است و آب وهوای آن به دلیل ارتفاع زیاد و رشته کوه های فراوان در زمستان ها سرد و در بقیه فصول متعادل است.
درباره جغرافیای تاجیکستان
تاجیکستان که در جنوب شرقی آسیای میانه واقع شده و از شمال با قرقیزستان، از شرق با منطقه سین کیانگ چین، از جنوب با افغانستان و از غرب با ازبکستان همسایه اس ، 144100 کیلومتر مربع (55251 مایل مربع) مساحت دارد. از آنجا که تاجیکستان در یک کمربند لرزه ای فعال قرار دارد، زمین لرزه های شدید معمول است. تاجیکستان کوچکترین کشور در آسیای میانه و زمانی که جنوبی ترین امپراتوری شوروی بود، حدود 800 کیلومتر از شرق به غرب و 350 کیلومتر از شمال به جنوب امتداد دارد. تاجیکستان که محصور در خشکی است و از نظر استراتژیک بین آسیای میانه، چین و افغانستان واقع شده است، از طریق یک منطقه کوهستانی ناهموار، 800 مایل مرز مشترک با افغانستان دارد. حدود %6 این کشور برای کشاورزی مناسب است.
تاجیکستان در واقع به سه منطقه تقسیم شده است که توسط کوههایی تقسیم می شوند که جاده های آنها در زمستان صعب العبور است. آنها عبارتند از:
- بخشهای شمالی، تحت سلطه شهر خوجند
- دوشنبه در جنوب
- در شرق، منطقه خود مختار بدخشان واقع شده است که هنوز بخشی از تاجیکستان است.
درباره آب و هوای تاجیکستان
در تاجیکستان، آب و هوا خشک قاره ای است و دارای زمستانهای سرد و تابستانهای بسیار گرم و آفتابی است.
- از آنجا که این یک کشور کوهستانی است، دما و بارندگی با ارتفاع و قرار گرفتن در معرض شیب متفاوت است.
- در ارتفاعات، یخچال های طبیعی و مزارع برفی وجود دارد.
- شرقی ترین و جنوب غربی مناطق خشک ترین و تقریباً بیابانی هستند. مناطق کوهستانی (رشته کوه های آلاج-ترکستان در شمال، پامیر در شرق) برف فراوانی را در زمستان دارند که بعدا، هنگامی که آب می شود، رودخانه ها را تغذیه می کند.
- برخورد توده های هوا می تواند باعث طوفان های بادی، به ویژه در بازه زمانی نوامبر تا آوریل شود.
بهترین زمان ها برای سفر و مهاجرت به تاجیکستان بهار و پاییز است تا از شرایط جوی و به ویژه ماه های آوریل و اکتبر جلوگیری شود. بین این دو، ماه اکتبر ترجیح داده می شود زیرا باران کم است به خصوص در دوشنبه و در مناطق غیر کویری، با این حال در این دو ماه، گاهی اوقات ممکن است شب سرد و در روز نیز گرم باشد. از طرف دیگر تابستان برای پیاده روی در ارتفاعات ترجیح داده می شود، زیرا تنها فصلی است که دما بالای صفر است.
در نمودار زیر می توانید میزان گردشگر در تاجیکستان را مشاهده کنید:
در باب اقتصاد تاجیکستان
تاجیکستان فقیرترین جمهوری اتحاد جماهیر شوروی بود و امروز فقیرترین کشور در آسیای میانه و همچنین در اتحاد جماهیر شوروی سابق است. اوضاع اقتصادی کنونی شکننده است، بیشتر به دلیل فساد، اصلاحات ناهموار اقتصادی و سو مدیریت اقتصادی. با درآمد خارجی به طور ناخوشایند کشور به صادرات آلومینیوم و پنبه وابسته است و اقتصاد این کشور در برابر شوک های خارجی بسیار آسیب پذیر است. کمک های بین المللی نیز برای مقابله با سال دوم خشکسالی شدید که منجر به کمبود مداوم تولید مواد غذایی شد، ضروری بود.
تاجیکستان مقام سوم جهان را برای مصادره هروئین و تریاک خام دارد. پول مواد مخدر دولت کشور را فاسد می کند. به گفته برخی از کارشناسان شخصیت های شناخته شده ای که در هر دو طرف جنگ داخلی جنگیده اند و پس از امضای آتش بس، مناصب خود را در دولت بر عهده داشته اند، اکنون در تجارت مواد مخدر نقش دارند. UNODC در حال همکاری با تاجیکستان برای تقویت گذرگاه های مرزی، آموزش و ایجاد تیم های مشترک بازدارندگی است.
قوانین تاجیکستان درباره مهاجرت
طبق قوانین این کشور شهروندان کشورهای روسیه، بلاروس، مولداوی، قرقیزستان، گرجستان و قزاقستان برای مهاجرت و اقامت در تاجیکستان نیازی به ویزا ندارند اما سایر شهروندان برای اقامت کم تر از 45 روز نیاز به دریافت ویزای توریستی تاجیکستان و برای بیش از این مدت نیاز به دریافت ویزاهای بلند مدت این کشور دارند. در شکل زیر راه های مهاجرت به تاجیکستان طبق قوانین معرفی شده اند.
منابع حقوقی و قانون اساسی در تاجیکستان
تاجیکستان کشوری بر اساس قانون مدنی است و تصمیمات قضایی منبع قانون نیستند. از زمان استقلال تاجیکستان از اتحاد جماهیر شوروی در سپتامبر تلاش بر این بود که سیستم حقوقی آن کاملا از نو ساخته شود. لازم به ذکر است که قوانین و سایر اقدامات اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی شوروی تا تصویب قوانین جدید و سایر اعمال تاجیکستان اعمال می شد. بسیاری از قوانین در تاجیکستان، به ویژه قوانینی که تصور می شود نقش مهمی در سیستم حقوقی و توسعه اقتصادی دارند، با کمک کارشناسان حقوقی خارجی تدوین شده است. برخی از قوانین مهم در زمینه های تجاری و شرکتی مانند قانون در مورد شرکت های سهامی، قانون در مورد مورد فعالیت بانکی با کمک و مشاوره متخصصان کشورهای قانون عادی، تحت پروژه USAID یا بانک جهانی صورت گرفت.
از طرف دیگر، قوانین آیین دادرسی مانند قانون آیین دادرسی مدنی و اقتصادی با ورودی های گسترده توسط وکلا از کشورهای قانون مدنی، به ویژه آلمان تصویب شد. تاجیکستان کشوری است مبتنی بر حاکمیت قانون و نظام حقوقی در تاجیکستان مبتنی بر سلسله مراتب هنجارهای حقوقی است که براساس حوزه تنظیم نیز تقسیم می شوند. مطابق ماده 7.1 قانون جمهوری تاجیکستان در مورد اعمال قانونی و هنجاری سیستم حقوقی تاجیکستان شامل موارد زیر است:
- قانون اساسی جمهوری تاجیکستان
- قوانین جمهوری تاجیکستان که از طریق همه پرسی تصویب شده است.
- اقدامات حقوقی بین المللی (معاهدات) که توسط تاجیکستان به رسمیت شناخته شده است.
- کدها
- قطعنامه های مشترک مجلس ملی و مجلسی نمایندگان
- قطعنامه های (جداگانه) نمایندگان مجلس
- دستورات رئیس جمهور جمهوری تاجیکستان
- قطعنامه های دولت جمهوری تاجیکستان
- بخشنامه های وزارتخانه ها و کمیته های دولتی
- مصوبات مجلسی ها (شوراهای) نمایندگان مردم در ایالت خودمختار گورنو-بدخشان، سایر استان ها و همچنین شهر دوشنبه
قوانین تاجیکستان در مورد کار
یکی از قوانین و کدهای نوشته شده در قوانین تاجیکستان قوانین مربوط به کار است. این قانون حاکم بر روابط شغلی و سایر روابط، مستقیما مرتبط، جهت حفاظت از حقوق و آزادی های طرفین روابط کاری، ایجاد حداقل تضمین های حقوق و آزادی ها در حوزه کاری در کشور تاجیکستان است. شهروندان خارجی در صورت مهاجرت از طریق کار به تاجیکستان باید طبق این قوانین عمل کنند. در هر صورت شهروندان خارجی برای کار در تاجیکستان نیاز به دریافت ویزای کاری تاجیکستان دارند. این ویزا در ابتدا یک مجوز اقامت 3 ماهه و در صورت تمدید به مدت 1 ساله است. جهت کار در تاجیکستان شهروندان خارجی نیاز به نامه کارفرما و دعوتنامه وی دارند. شرایط کار در تاجیکستان همانند بسیار از کشورهای دیگر شامل ساعات کاری مشخص، اضافه کاری، پاداش و مزایا و سایر موارد حمایت از کارگران است.
در جدول زیر برخی از موارد مهم درباره قوانین کار در تاجیکستان آمده است:
| پارامتر | شرح |
| ساعات کاری در هفته | 40 ساعت |
| نوع پرداخت | طبق قرارداد (ماهیانه، هفتگی و یا روزانه) |
| ساعت کاری | 8 الی 17 |
قوانین تاجیکستان و نظام سیاسی
طبق ماده 1 قانون اساسی، جمهوری تاجیکستان یک کشور مستقل، دموکراتیک، قانونی، سکولار و واحد است. شکل دولت را می توان نیمه ریاست جمهوری (یا طبق برخی طبقه بندی ها فوق ریاست جمهوری) توصیف کرد. قدرت دولت بر اساس اصل تفکیک آن به قوای مقننه، مجریه و قضایی بنا شده است. عالی ترین نماینده و نهاد قانونگذاری جمهوری تاجیکستان مجلس اولی (مجمع عالی) است. این مجلس به دو مجلس مجزا تقسیم شده است:
- مجلس ملی (مجلس شورای ملی)
- مجلس نمایندگان
اولین پارلمان دو مجلس در سال 1999 انتخاب شد. جلسه مشترک دو مجلس حداقل سالی دو بار تشکیل می شود. مجلس ملی دارای 33 عضو است که 25 نفر از آنها توسط قوه مقننه محلی (مجالس استانها، ولسوالی ها و دوشنبه) و 8 نفر توسط رئیس جمهور منصوب می شوند. اختیارات مجلس ملی شامل موارد زیر است:
- تصویب قوانین
- ایجاد، لغو و تغییر واحدهای اداری و منطقه ای
- انتخاب کرسی ها و قضات دادگاه قانون اساسی، دادگاه عالی و دادگاه عالی اقتصادی به پیشنهاد رئیس جمهور تاجیکستان
- تصویب سلب حق مصونیت از روسای جمهور و قضات قانون اساسی
- دادگاه، دیوان عالی کشور و دادگاه عالی اقتصادی
- تصویب انتصاب و عزل دادستان کل و معاونان وی
قوانین تاجیکستان و سیستم قضایی
سیستم دادگاه ها در اصل 84 قانون اساسی پیش بینی شده است و متشکل از:
- دادگاه قانون اساسی
- دادگاه عالی
- دادگاه عالی اقتصادی
- دادگاه های نظامی
- دادگاه استان خودمختار گورنو-بدخشان
- دادگاه شهر دوشنبه، منطقه و دادگاههای شهرستانی
- همچنین دادگاههای اقتصادی استانها، استان خودمختار گورنو- بدخشان و دوشنبه
همه قضات در تاجیکستان برای مدت 10 سال منصوب می شوند که بدون محدودیت در انتصاب مجدد هستند. سیستم دادگاهها، براساس صلاحیت موضوع، به دو قسمت تقسیم می شود. دادگاه های به اصطلاح صلاحیت عمومی پرونده های کیفری و اداری را بررسی می کنند و همچنین اختلافات مدنی (از جمله خانواده و کار) را حل می کنند. در رأس این دادگاه ها دادگاه عالی جمهوری تاجیکستان قرار دارد که به عنوان عالی ترین دادگاه تجدیدنظر عمل می کند. دادگاه های اقتصادی (تجاری) که اختلافات ناشی از فعالیت اقتصادی (تجاری) یا مرتبط با آن را بین اشخاص حقوقی و یا تنها کارآفرینان (صاحبان شرکت) و یا موسسات دولتی (نهادهای دولتی) در نظر می گیرند، توسط دیوان عالی اقتصادی اداره می شوند. بررسی قانون اساسی، از جمله سایر اقدامات قانونی و همچنین حل و فصل اختلافات در مورد صلاحیت ارگان های دولتی، توسط دادگاه قانون اساسی انجام می شود.
قانون اساسی تاجیکستان
قانون اساسی تاجیکستان در 6 نوامبر 1994 تصویب شد و در 26 سپتامبر 1999 و 22 ژوئن 2003، هر بار با همه پرسی ها تغییر یافت. متن کامل و به روز قانون اساسی جمهوری تاجیکستان به زبان های تاجیکی، روسی و انگلیسی موجود است. در حال حاضر، 15 قانون اساسی ثابت در تاجیکستان وجود دارد، از جمله موارد زیر:
- قانون اساسی درباره همه پرسی
- قانون اساسی درباره انتخابات مجلس اول
- قانون اساسی در مورد انتخاب رئیس جمهور
- قانون اساسی در مورد تابعیت جمهوری تاجیکستان
- قانون اساسی در مورد دولت جمهوری تاجیکستان
- قانون اساسی در مورد دادگاه های جمهوری تاجیکستان
- قانون اساسی در مورد روش تعیین سرزمینهای اداری جمهوری تاجیکستان
- قانون اساسی در مورد استان خودمختار گورنو-بدخشان
- قانون اساسی در مورد ارگانهای محلی
بررسی قوانین تاجیکستان در صورت سفر
در اینجا از جمله برخی از قوانین برای زندگی در تاجیکستان را شرح داده ایم:
- همواره با خود گذرنامه و مدارک شناسایی داشته باشید.
- حمل و نقل دارو در این کشور ممکن است مشکلات زیادی را همراه داشته باشد
- شب هنگام میزان جرم و جنایت در تاجیکستان بالا است و از قدم زدن در مکان های خلوت خودداری کنید.
- این کشور اسلامی است لذا در پوشش خود دقت کافی داشته باشید
- از مکان های عمومی آب نخورید و سعی کنید آب جوشانده بخورید چرا که احتمال بیماری حصبه وجود دارد
- از حضور در مناطق مرزی و خطرناک به دلیل وجود مین ها و گروه های تروریستی خودداری کنید.
چنانچه علاقه مند به اطلاعات بیشتر درباره تاجیکستان هستید می توانید مقاله لینک شده را مطالعه کنید. در صورت نیاز به مشاوره و اخذ راهنمایی می توانید با مشاورین و کارشناسان ما موسسه حقوقی سفیران سروش سعادت سوالات خود را مطرح کنید.
