خوداشتغالی در آلمان

برای افرادی که مایل هستند بدون کارفرما برای خود کار کرده و اقامت آلمان را نیز دریافت نمایند ویزای خوداشتغالی در آلمان مناسب است. این اقامت یکی از روش های کار کردن به صورت نامحدود در این کشور صنعتی محسوب می گردد که متقاضیان مختص به خود را دارد. برای مطلع شدن از شرایط خود اشتغالی، کسب ویزای مورد نیاز این مسیر و ثبت نام برای خوداشتغالی در این کشور می توانید با تیم تحریریه موسسه پارس مهاجرت تا انتهای این نوشتار همراه باشید.

برخی افراد در ایران صاحب کسب و کار خود هستند و برایشان مطلوب است که همین نوع فعالیت را در کشوری نظیر آلمان داشته باشند و در کنار آن هم اقامت این کشور را دریافت نمایند. البته باید گفت این نوع اقامت از اقامت های خاص می باشد که برای دریافت آن باید مدارم مشخصی را به اداره مهاجرت این کشور ارائه داد. در ادامه به بررسی این شرایط می پردازیم.

سوالات رایج خوداشتغالی در آلمان

• الزامات خود اشتغالی در آلمان چیست؟ برای مهاجرت به آلمان می توان به عنوان یک فرد خوداشتغال یا فریلنسر در آلمان مشغول به کار شد. اما لازم به ذکر است که خوداشتغالی در کشور آلمان نیاز به کسب مجوز و انجام امور اداری مرتبط دارد.
• مدارک لازم برای خود اشتغالی در آلمان چیست؟ رزومه کاری، عکس بیومتریک، اثبات بیمه درمانی، یک برنامه مالی و پیش بینی درآمد تقریبی، 2 یا 3 توصیه نامه، اطلاعات تماس دقیق و درست، حضور در جلسه مصاحبه در کنسولگری آلمان، صورت حساب بانکی، مدارک شناسایی و مدارک پزشکی، پرونده سابقه های تحصیلی

پروسه خوداشتغالی در آلمان در سال 2025

به طور کلی، متقاضیانی که به عنوان یک فریلنسر در آلمان مشغول به کار هستند. مشمول پرداخت مالیات کمتر در مقایسه با یک شغل قراردادی هستند. بخش های خوداشتغالی به طور مستقیم با کمبود مشاغل آلمان مرتبط است. به همین دلیل صدور اجازه اقامت و اجازه کار به منظور راه اندازی کسب و کار با آن ارتباط دارد. مشاغل آزاد به دلیل ماهیت مستقل، ارتباط نزدیکی با کمبود شغل ندارند. مشاغل آزاد در آلمان عمدتا مربوط به مشاغلی مانند نقاشان، هنرمندان، مجریان، دانشمندان، نویسندگان، معلمان، متخصصان، گزارشگران، پزشکان، مترجمان، دندانپزشکان، مشاوران تجاری، وکلا و لیست کاملی از حرفه های دیگر است. یک فرد خود اشتغال تصمیم می گیرید. کدام فعالیت کاری یا شغل را بپذیرد یا چگونه و چه موقع کار کند.
خوداشتغالی در آلمان دو مسیر کلی دارد:

1- فریلنسری (Freiberufler / Liberal professions) — مشاغل علمی، هنری، پزشکی، حقوقی، مشاوره‌ای و مشابه که معمولاً نیازی به ثبت Gewerbe ندارند و فقط باید در Finanzamt (اداره مالیات) ثبت شوند.

2- تجارت/کسب‌وکار (Gewerbe) — فعالیت‌های تجاری و بازرگانی که نیاز به ثبت Gewerbe در دفتر تجارت محلی (Gewerbeamt) و احتمالاً پرداخت Gewerbesteuer (مالیات بر کسب‌وکار) دارند.

این طبقه‌بندی تعیین می‌کند چه مرجعی، چه مالیاتی و چه الزاماتی شامل شما می‌شود.

مراحل اصلی خوداشتغالی در آلمان

1- تعیین نوع فعالیت — فری‌لنس یا Gewerbe
بررسی کنید فعالیت شما در فهرست «مشاغل آزاد/لیبرال» قرار می‌گیرد یا نه؛ اگر آری، معمولاً فقط ثبت در Finanzamt لازم است؛ در غیر این‌صورت باید Gewerbe ثبت کنید. این تصمیم روی مالیات (مثلاً معافیت از Gewerbesteuer برای فری‌لنسرها) و حسابداری شما اثر دارد.
2- نوشتن بیزنس‌پلن و بررسی بازار
برای گرفتن وام، حمایت‌های دولتی یا حتی برای ویزای خوداشتغالی (برای غیر-EU)، داشتن بیزنس‌پلن قوی و متکی به ارزیابی بازار ضروری است. پورتال‌های رسمی قالب‌ها و راهنماهای تهیه بیزنس‌پلن دارند.

3- ثبت (Gewerbeanmeldung) یا اطلاع به Finanzamt
اگر Gewerbe هستید: به Gewerbeamt شهر/شهرستان خود مراجعه کرده و Gewerbe anmelden کنید؛ پس از ثبت، اطلاعات به Finanzamt، IHK/Handwerkskammer و سایر نهادها منتقل می‌شود.
اگر فریلنس هستید: معمولاً با فرم‌هایی به Finanzamt اطلاع می‌دهید تا شماره مالیاتی (Steuernummer) بگیرید. بسیاری از شهرها امکان ثبت آنلاین دارند.

4- مسائل مالیاتی و حسابداری
پس از ثبت باید با Finanzamt در تماس باشید، شماره مالیاتی بگیرید، و تصمیم بگیرید که آیا باید VAT (Mehrwertsteuer / Umsatzsteuer) محاسبه کنید یا از Kleinunternehmerregelung (مقررات کسب‌وکارهای کوچک) استفاده نمایید. همچنین نگهداری دفاتر و ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی سالانه ضروری است.

5- بیمه و تأمین اجتماعی
بیمه درمانی اجباری است — باید در یکی از صندوق‌های بیمه عمومی (gesetzliche Krankenversicherung) یا بیمه خصوصی ثبت‌نام کنید.
بسته به نوع شغل و سابقه، ممکن است بیمه بازنشستگی (Deutsche Rentenversicherung) یا بیمه مخصوص هنرمندان (Künstlersozialkasse) یا بیمهٔ صنفی لازم شود. همچنین بیمه تصادف/حرفه‌ای (Berufshaftpflicht)

6- مجوزها و صلاحیت‌های خاص
برخی کسب‌وکارها نیاز به مجوزهای حرفه‌ای یا ثبت در Handwerksrolle (برای صنایع دستی) یا گواهی‌های حرفه‌ای دارند.

7- منابع حمایت و تأمین مالی
دولت فدرال و ایالت‌ها برنامه‌های حمایتی و کمک‌هزینه (مثل EXIST برای نوآوری‌ها و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی)، وام‌های دولتی/بانکی (مثل KfW) و مشاورهٔ رایگان/پولی توسط IHK و مراکز Gründerangebote ارائه می‌دهند.

اقامت خوداشتغالی آلمان برای ایرانیان

اگر شهروند اتحادیه اروپا/EEA نیستید، برای ورود و کار به‌عنوان خوداشتغال معمولاً نیاز به ویزای ورود و سپس اجازه اقامت با هدف خوداشتغالی دارید. معیارهای معمول شامل:

• وجود منافع اقتصادی یا نیاز منطقه‌ای به فعالیت شما
• تأمین مالی اجرای طرح (سرمایه یا وام)
• تاثیر مثبت بر اقتصاد محلی

برای فری‌لنسرها مسیر متفاوتی (Section 21 (5) AufenthG) وجود دارد. توصیه می کنیم برای اتباع ایرانی این نوع اقامت را در زمانی که در خاک آۀمان هستند درخواست نمایند. در اکثر مواقع ارائه مدارک سوابق کاری در ایران چون به راحتی مورد پذیرش نیست برای اخذ این اقامت به عنوان خوداشتغال سخت گیری می شود.

مزایا خود اشتغالی در آلمان

آلمان به افرادی که قصد خود اشتغالی دارند، فرصت ‌های متعددی ارائه می ‌دهد. این ویزا برای افرادی است که قصد راه ‌اندازی کسب‌ و کار در زمینه ‌هایی مثل مشاوره، فناوری اطلاعات، طراحی، هنر و پزشکی دارند. علاوه بر این، ارائه یک طرح تجاری منطقی و قابل اجرا، مهم است. آلمان بازار کار بزرگی دارد و دولت از کارآفرینان حمایت می ‌کند، به ویژه اگر کسب ‌و کار در زمینه‌ های نوآورانه یا مورد نیاز جامعه باشد. مهاجران می ‌توانند از مشوق ‌های مالیاتی و سایر مزایا بهره‌ مند شوند. همچنین، هزینه ‌های پایین ‌تر برای راه ‌اندازی کسب ‌و کار در برخی مناطق و شفافیت قوانین تجاری، آلمان را به یک مقصد جذاب برای خود اشتغالی تبدیل کرده است. شغل قراردادی متمایل ایمن تر است و دوره اشتغال ثابت را با فرصتی برای تبدیل شدن به شغل دائمی پوشش می دهد. اما یک کار آزاد استقلال وسیع تری دارد. لازم به ذکر است که یک کار آزاد نمی تواند تبدیل به یک شغل دائمی برای متقاضیان شود. با این حال، افرادی که به صورت آزاد یا خوداشتغال کار می کنند از بسیاری جهات دیگر سود می برند. به عنوان یک خوداشتغال، می توانید تصمیم بگیرید که کجا و کی کار کنید. هیچ شرایط و قوانین خاصی برای کار وجود ندارد. هیچ ساعت کاری برای یک فرد خوداشتغال وجود ندارد. همچنین مالیات کمتری که باید پرداخت شود. در ضمن شانس بیشتری برای کار در مشاغل و پروژه های مختلف و متنوع وجود دارد. یک فرد خود اشتغال نیازی به حضور در دفتر یا ملاقات منظم با کارفرما، خریدار کالا یا خدمات نخواهد داشت.

اخذ ویزای خوداشتغالی در آلمان

آلمان یک سیاست ویزای نسبتا مطلوب دارد که کارگران خارجی را ترغیب به اشتغال در این کشور می کند. اکثر کشورها برای به دست آوردن ویزای کارگر، متقاضیان را ملزم به استخدام یا داشتن پیشنهاد اشتغال از یک شرکت بومی می کنند. اما در آلمان شرایط متفاوت است. به طور کلی، دولت آلمان به همه شهروندان اتحادیه اروپا (به علاوه شهروندان ایسلند، لیختن اشتاین، نروژ و سوئیس) اجازه می دهد تا به طور قانونی تا 90 روز در آلمان زندگی و کار کنند. لازم به ذکر است که این افراد برای ورود به خاک آلمان فقط به یک گذرنامه معتبر احتیاج دارند. اگر متقاضیان شهروندان ایالات متحده، کانادا یا استرالیا باشند، می توانند پس از ورود به کشور آلمان برای ویزای آزاد اقدام کنند. این ویزا به متقاضیان امکان می دهد تا به صورت طولانی مدت در آلمان اقامت داشته باشند. توصیه می شود شهروندان ایالات متحده، کانادا یا استرالیا بلافاصله بعد از ورود به خاک کشور آلمان اقدام به کسب ویزا کنند. زیرا کسب ویزای این کشور معمولا 2 الی 4 ماه طول می کشد. شرایط زندگی در این کشور به طور کلی در مقاله هزینه زندگی در آلمان شرح داده شده است.
پس از انجام این کار، افراد باید به دفتر مهاجران برلین مراجعه کنند و مدارک زیر را ارائه دهند:

• اثبات این که متقاضی یک کارگر آزاد است. (متقاضی می تواند با ارائه پروژه ها و سابقه های کاری خود این موضوع را اثبات کند.)
• رزومه کاری
• عکس بیومتریک
• اثبات بیمه درمانی
• یک برنامه مالی و پیش بینی درآمد تقریبی
• 2 یا 3 توصیه نامه
• اطلاعات تماس دقیق و درست
• حضور در جلسه مصاحبه در کنسولگری آلمان
• صورت حساب بانکی
• مدارک شناسایی و مدارک پزشکی
• پرونده سابقه های تحصیلی

ثبت نام برای کارآفرینی در آلمان

ثبت نام برای خوداشتغالی در آلمان یک فرآیند نسبتا ساده است زیرا مستلزم ثبت شرکت یا گرفتن مجوز تجارت نیست. با این حال، لطفا در نظر داشته باشید که متقاضیان برای کار کردن در برخی از زمینه های خاص به عنوان یک فرد خوداشتغال نیاز به مدرک تحصیلی مرتبط دارند. همانطور که از نام آن پیدا است. متقاضیان باید برای شروع فعالیت خود جهت خوداشتغالی در آلمان به دفتر تجارت محل زندگی خود در آلمان ثبت نام کنند. در این حالت، متقاضیان باید نوع فعالیت کاری و تجاری خود را قبل از رفتن به اداره مالیات ثبت کنند. برای ثبت نام و شروع خوداشتغالی در آلمان ارائه مدارک زیر به دفتر تجارت محلی الزامی است:

• گذرنامه معتبر
• مدارک شناسایی
• مدارک پزشکی
• آدرس دقیق محل اقامت
• فرم پر شده کاربرد تجاری
• پرداخت هزینه های مربوطه

برای کسب اطلاعات دقیق از شرایط و مدارک مورد نیاز جهت اخذ ویزای کار در آلمان و همچنین شرایط کسب و کار در آلمان می توانید با کارشناسان موسسه پارس مهاجرت تماس حاصل فرمائید.

تفاوت‌های کلیدی فری لنسری و تجارت کسب و کار

فری‌لنسرها: ثبت در Finanzamt، معمولاً معاف از Gewerbesteuer، حسابداری ساده‌تر در موارد خاص.
Gewerbe: ثبت در Gewerbeamt، مشمول Gewerbesteuer ممکن، نیاز به تعامل با IHK/Handwerkskammer و احتمالاً قوانین و مجوزهای بیشتر.
منابع رسمی و پورتال‌هایی که باید سراغشان بروید (فهرست برای پیگیری)
Existenzgründungsportal (BMWK) — راهنماهای کامل برای شروع، بیزنس‌پلن، چک‌لیست‌ها و ابزارها.
BAMF — اطلاعات مهاجرتی مرتبط با اشتغال و اقامت.
IHK محلی (Industrie- und Handelskammer) — راهنمای اجرای رسمی کسب‌وکار، ثبت و مسائل حقوقی/مالیاتی محلی.
EXIST و دیگر برنامه‌های حمایتی — اطلاعات کمک‌هزینه و مشاوره تخصصی برای استارتاپ‌ها و نوآوری.

نکات عملی و توصیه‌های کاربردی

قبل از ثبت رسمی: با IHK محلی و/oder Beratung für Gründer مشورت کنید — هزینهٔ مشاورهٔ اولیه معمولاً کم یا رایگان است و می‌تواند از اشتباهات پرهزینه جلوگیری کند.
اگر غیر-EU هستید: مدارک بیزنس‌پلن، برآورد مالی و شواهد تمکن/سرمایه‌گذاری را از قبل آماده کنید تا پروسه ویزا و اجازه اقامت روان‌تر شود.
به بیمه درمانی و هزینهٔ اولیهٔ تأمین اجتماعی توجه ویژه داشته باشید — این هزینه‌ها ممکن است در سال‌های اول سنگین به نظر برسند و برنامه‌ریزی مالی لازم است.

سوالات در باب خود اشتغالی در آلمان

در این بخش قصد داریم رایج ترین سوالات شما را در باب خود اشتغالی در آلمان پاسخ دهیم:

• مزایا خود اشتغالی در آلمان چیست؟ افرادی که به صورت آزاد یا خوداشتغال کار می کنند از بسیاری جهات دیگر سود می برند. به عنوان یک خوداشتغال، می توانید تصمیم بگیرید که کجا و کی کار کنید. هیچ شرایط و قوانین خاصی برای کار وجود ندارد. هیچ ساعت کاری برای یک فرد خوداشتغال وجود ندارد. همچنین مالیات کمتری که باید پرداخت شود. در ضمن شانس بیشتری برای کار در مشاغل و پروژه های مختلف و متنوع وجود دارد. یک فرد خود اشتغال نیازی به حضور در دفتر یا ملاقات منظم با کارفرما، خریدار کالا یا خدمات نخواهد داشت.
• معایب خود اشتغالی در آلمان چیست؟ یک کار آزاد نمی تواند تبدیل به یک شغل دائمی برای متقاضیان شود و ممکن است بازار کار مناسبی در تمامی فصول برای شغل شما وجود نداشته باشد لذا درآمد ثابتی نیست که بتوانید برای آن برنامه ریزی کنید.